Πέμπτη 26 Μαΐου 2016

Το λουτρό Γιαχουντί Χαμάμ ή Παζάρ Χαμάμ στην αγορά της Θεσσαλονίκης, 15ος αι



Μεταξύ των οδών Κομνηνών, Βασιλέως Ηρακλείου και Φραγκίνη βρίσκεται το λουτρό «Γιαχουντί Χαμάμ» ή «Παζάρ Χαμάμ» ή «Χαλίλ Αγά Χαμάμ». 

Ιδρύθηκε από τον Τούρκο αξιωματούχο Χαλίλ Αγά, στα τέλη του 15ου αιώνα. Η επωνυμία «Γιαχουντί» (Εβραϊκό) συνδέεται με την ίδρυσή του στην καρδιά της εβραϊκής συνοικίας της Θεσσαλονίκης, ενώ ο χαρακτηρισμός «Παζάρ Χαμάμ» οφείλεται στη θέση του, επίσης, μέσα στην αγορά της πόλης. Σήμερα, το μνημείο είναι γνωστό στους Θεσσαλονικείς ως «Λουλουδάδικα», καθώς δίπλα του λειτουργεί μεγάλη αγορά ανθοπωλείων. 

Το κτίριο χτίστηκε ως δίδυμο λουτρό, δηλαδή με δύο τμήματα χωριστά για άντρες και γυναίκες. Ακολουθεί την τυπική για τα λουτρά τριμερή διάρθρωση των χώρων με ένα μεγάλο προθάλαμο – ψυχρό χώρο, τους χώρους χλιαρής θέρμανσης και τους θερμούς (βλ. Μπέη Χαμάμ). Στεγάζεται με δεκαπέντε συνολικά τρούλους, διαφόρων μεγεθών. 


Το λουτρό λειτουργούσε έως τις αρχές του 20ου αιώνα. Στη συνέχεια στεγάστηκαν σ’ αυτό καταστήματα, η χρήση των οποίων επέφερε σημαντικές αλλοιώσεις στο εσωτερικό του.

 Από το 1993 και εξής πραγματοποιήθηκαν εργασίες αποκατάστασης, οπότε ενισχύθηκε το κτίσμα και η υποδομή του, αποκαλύφθηκαν οι εξωτερικές όψεις του και αναδιαμορφώθηκαν οι εγκαταστάσεις των ανθοπωλείων, απελευθερώνοντας τη βόρεια πλευρά του μνημείου.

Για το κτίσμα υπάρχει έτοιμη στατική μελέτη του 2014 για να αναστηλωθεί και να γίνει χαμάμ, συνταχθείσα κατόπιν αιτήματος της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, από καταξιωμένο καθηγητή του ΑΠΘ και σεβόμενη πλήρως κάθε προσπάθεια και σχεδιασμό του παρελθόντος.




Πηγή: ανάρτηση του Κωνσταντίνου Νίγδελη στην ομάδα  Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης - Old Photos of Thessaloniki (facebook)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου