Α. Η Εξέλιξη του Δημοκρατικού Πολιτεύματος
• Πολιτικό περιβάλλον: Μετά τους Περσικούς πολέμους, κυριαρχούν δύο ανταγωνιστικά κόμματα στην Αθήνα: το αριστοκρατικό και το δημοκρατικό.
• Εξέλιξη πολιτεύματος: Το πολίτευμα που οργάνωσε ο Κλεισθένης εξελίσσεται συνεχώς, χάνει τον συντηρητικό του χαρακτήρα και γίνεται όλο και πιο δημοκρατικό.
• Υποταγή ισχυρών: Τα ισχυρά πρόσωπα υποτάσσονται στις θελήσεις του συνόλου. Ο Μιλτιάδης και ο Θεμιστοκλής πεθαίνουν ο ένας στη φυλακή και ο άλλος στην εξορία.
• Νέα γενιά πολιτικών: Οι κύριοι εκπρόσωποι (Κίμων, Περικλής) δέχονται να είναι οι «προικισμένοι υπηρέτες της κοινότητας».
o Κίμων: Η νομιμοφροσύνη του στο δημοκρατικό πολίτευμα ήταν παροιμιώδης. - Δέχεται αδιαμαρτύρητα τον εξοστρακισμό του το 461 π.Χ.
- Όταν η πατρίδα τον ανακαλεί, τίθεται επικεφαλής του στόλου των Αθηναίων κατά την τελευταία τους επιχείρηση εναντίον των Περσών, για να πεθάνει πολιορκώντας τη Σαλαμίνα της Κύπρου και να νικήσει, έστω και νεκρός, τους Πέρσες (449 π.Χ.)
o Περικλής: Παρόλο που κυριάρχησε για πολλά χρόνια, ποτέ δεν ξέφυγε από τη δημοκρατική νομιμότητα. Ήταν ο «πρώτος ανάμεσα στους πολίτες».
Β. Η Άνοδος του Περικλή και η Δημοκρατική Μεταρρύθμιση
• Πρώτη εμφάνιση: Ο Περικλής εμφανίζεται το 462 π.Χ. στο πλευρό του Εφιάλτη, του ηγέτη του δημοκρατικού κόμματος.
• Κατάληψη εξουσίας: Το δημοκρατικό κόμμα εξοστρακίζει τον Κίμωνα το 461 π.Χ. (που είχε αναμειχθεί στην επανάσταση των Μεσσηνίων ειλώτων στη Σπάρτη) και παίρνει την εξουσία.
• Αγώνας για εκδημοκρατισμό: Εφιάλτης και Περικλής αγωνίζονται για τη δημοκρατικότερη εξέλιξη του πολιτεύματος.
• Αφαίρεση εξουσιών από τον Άρειο Πάγο: Αφαιρείται από τον Άρειο Πάγο (που ήταν το προπύργιο του συντηρητισμού) κάθε πολιτική εξουσία και το αποκλειστικό προνόμιο απονομής δικαιοσύνης.
o Οι εξουσίες παραχωρήθηκαν στη Βουλή των Πεντακοσίων, την Εκκλησία του Δήμου και τα δικαστήρια.
• Ανάληψη ηγεσίας: Μετά τη δολοφονία του Εφιάλτη, ο Περικλής γίνεται αρχηγός του δημοκρατικού κόμματος και εφαρμόζει το προσωπικό του πολιτικό πρόγραμμα.
Γ. Το Πολιτικό Πρόγραμμα του Περικλή
• Τι σημαίνει Δημοκρατία για τον Περικλή:
o Η δημοκρατία είναι η κυριαρχία του δήμου, επειδή στηρίζεται στους περισσότερους και όχι στους λίγους.
o Σημαίνει ισότητα όλων των πολιτών απέναντι στον νόμο και δυνατότητα για όλους να έχουν μια άνετη ζωή.
• Μέτρα εκδημοκρατισμού και κοινωνικής προστασίας:
o Μισθοφορία: Καθιερώνεται ως οικονομική ενίσχυση για τους άπορους πολίτες, ώστε να συμμετέχουν στην Εκκλησία του Δήμου και να ασκούν τα πολιτικά τους δικαιώματα. (Η μισθοφορία είχε ως στόχο την περαιτέρω εκδημοκρατικοποίηση του πολιτεύματος, επιτρέποντας στους φτωχότερους πολίτες, οι οποίοι διαφορετικά θα έπρεπε να εργαστούν για να ζήσουν, να αφιερώνουν χρόνο σε δημόσια καθήκοντα.)
o Αξιώματα: Ακόμη και οι φτωχότεροι μπορούσαν να καταλαμβάνουν πολιτειακά αξιώματα.
o Θεωρικά Χρήματα: Η Πολιτεία πληρώνει το αντίτιμο του εισιτηρίου για το θέατρο για τους απόρους.
• Δημόσια Έργα: Ο Περικλής σχεδιάζει την ανοικοδόμηση μεγάλων δημόσιων έργων, προσφέροντας εργασία σε πολλούς και αλλάζοντας την όψη της Αθήνας.
Δ. Εξωτερική Πολιτική και Όραμα
• Ειρήνη με Πέρσες: Η Ειρήνη του Καλλία (449π.Χ.) εξασφαλίζει την ειρήνη με τους Πέρσες και την απόλυτη κυριαρχία της Αθήνας στο Αιγαίο.
• Εξομάλυνση με Σπάρτη: Οι σχέσεις με τη Σπάρτη (ήταν ταραγμένες μετά την πτώση του Κίμωνα) εξομαλύνονται με τη σύναψη της Τριακονταετούς Ειρήνης (446 π.Χ.).
• Πολιτιστικό Όραμα: Η Αθήνα ασχολείται απερίσπαστη με την υλοποίηση ενός υψηλού πολιτιστικού, καλλιτεχνικού και παιδευτικού οράματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου