Η πρώτη μέρα στο σχολείο

Η πρώτη μέρα στο σχολείο του Ν. Καζαντζάκη
Το κείμενο αυτό είναι απόσπασμα από το πέμπτο κεφάλαιο του πεζογραφήματος Αναφορά στον Γκρέκο (1961), που δημοσιεύτηκε ύστερα από το θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη. Στην πραγματικότητα είναι η αυτοβιογραφία του συγγραφέα, πολύ χρήσιμη για να κατανοήσουμε την προσωπικότητα και το λογοτεχνικό έργο του. Oλόκληρο το πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται στις συχνά επώδυνες εμπειρίες του νεαρού Ν. Καζαντζάκη από το δημοτικό σχολείο, σε εποχές (τέλη του 19ου αιώνα) που οι εφαρμοζόμενες παιδαγωγικές μέθοδοι ήταν ιδιαίτερα αυταρχικές. Ειδικότερα, στο απόσπασμα παρακολουθούμε την πρώτη του μέρα στο δημοτικό σχολείο αλλά και τις αναμνήσεις του από το δάσκαλο της τετάρτης τάξης, που τότε ήταν και η τελευταία, αφού το δημοτικό ήταν τετρατάξιο.

Με τα μαγικά πάντα μάτια, με το πολύβουο, γεμάτο μέλι και μέλισσες μυαλό, μ’ ένα κόκκινο μάλλινο σκούφο στο κεφάλι και τσαρουχάκια με κόκκινες φούντες στα πόδια, ένα πρωί κίνησα, μισό χαρούμενος, μισό αλαφιασμένος, και με κρατούσε ο πατέρας μου από το χέρι. Η μητέρα μού είχε δώσει ένα κλωνί βασιλικό να τον μυρίζουμαι, λέει, να παίρνω κουράγιο, και μου κρέμασε το χρυσό σταυρουλάκι της βάφτισής μου στο λαιμό. — Με την ευκή του Θεού και με την ευκή μου…, μουρμούρισε και με κοίταξε με καμάρι. Ήμουν σαν ένα μικρό καταστολισμένο σφαγάρι κι ένιωθα μέσα μου περφάνια και φόβο· μα το χέρι μου ήταν σφηνωμένο βαθιά μέσα στη φούχτα του πατέρα μου κι αντρειευούμουν. Πηγαίναμε, πηγαίναμε, περάσαμε τα στενά σοκάκια, φτάσαμε στην εκκλησιά του Αϊ-Μηνά, στρίψαμε, μπήκαμε σ’ ένα παλιό χτίρι, με μια φαρδιάν αυλή, με τέσσερις μεγάλες κάμαρες στις γωνιές κι ένα κατασκονισμένο πλατάνι στη μέση. Κοντοστάθηκα, δείλιασα· το χέρι μου άρχισε να τρέμει μέσα στη μεγάλη ζεστή φούχτα. O πατέρας μου έσκυψε, άγγιξε τα μαλλιά μου, με χάδεψε· τινάχτηκα· ποτέ δε θυμόμουν να μ’ έχει χαδέψει· σήκωσα τα μάτια και τον κοίταξα τρομαγμένος. Είδε πως τρόμαξα, τράβηξε πίσω το χέρι του: — Εδώ θα μάθεις γράμματα, είπε, να γίνεις άνθρωπος· κάμε το σταυρό σου. O δάσκαλος πρόβαλε στο κατώφλι· κρατούσε μια μακριά βίτσα και μου φάνηκε άγριος, με μεγάλα δόντια, και κάρφωσα τα μάτια μου στην κορφή του κεφαλιού του να δω αν έχει κέρατα· μα δεν είδα, γιατί φορούσε καπέλο. — Ετούτος είναι ο γιος μου, του ’πε ο πατέρας μου. Ξέμπλεξε το χέρι μου από τη φούχτα του και με παρέδωκε στο δάσκαλο. — Το κρέας δικό σου, του ’πε, τα κόκαλα δικά μου· μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο. — Έγνοια σου, καπετάν Μιχάλη· έχω εδώ το εργαλείο που κάνει τους ανθρώπους, είπε ο δάσκαλος κι έδειξε τη βίτσα.  Πηγή: ψηφιακό σχολείο (http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A107/391/2586,10084/) Πρώτη μέρα στο νέο σχολείο... για πάντα – Ρ.Λ. Στάϊν  Την πρώτη μέρα που ξυπνάει για να πάει στο σχολείο, ο Άρτι πέφτει από το κρεβάτι και χτυπάει το κεφάλι του. Όταν παραπονιέται στη μαμά του, εκείνη του απαντάει: «Απλώς έχεις αγχωθεί που θα πας σ’ ένα καινούριο σχολείο». Στο πρωινό, ο αδερφός του, ο Έντι, τον πιτσιλάει παντού με σιρόπια και ο Άρτι αναγκάζεται να φύγει από το σπίτι με γλιτσιασμένο μαλλί. Στο δρόμο για το σχολείο βρέχεται με λασπόνερα και φαίνεται σαν να τα έχει κάνει πάνω του. Αυτή δεν είναι η πρώτη μέρα στο σχολείο. Είναι η χειρότερη μέρα στο σχολείο. Τη δεύτερη μέρα που ξυπνάει για να πάει στο σχολείο, ο Άρτι πέφτει από το κρεβάτι και χτυπάει το κεφάλι του. Όταν παραπονιέται στη μαμά του, εκείνη του απαντάει: «Απλώς έχεις αγχωθεί που θα πας σ’ ένα καινούριο σχολείο». Τι; Αυτή η μέρα είναι ολόιδια με τη χθεσινή. Θα βρει ο Άρτι τρόπο να την αλλάξει ή θα μείνει παγιδευμένος στην πρώτη μέρα στο νέο σχολείο για πάντα;  Πηγή: http://www.psichogios.gr/site/Books/show/1000957/prwth-mera-sto-neo-sxoleio-gia-panta   Τέλλος Άγρα, Πρώτη μέρα στὸ σχολειό «Τόση βιάση και σπουδή ; Για πού πας καλό παιδί ; Κίνησες νωρίς – νωρίς και τρεχάτος προχωρείς ; Στάσου δα να διασκεδάσεις με τις ομορφιές της Πλάσης ! Κόψε απ' τα περβόλια πάλι του χινόπωρου τα κάλλη !» «Να σταθώ ; Δεν ευκαιρώ , γιατί πάω στο φτερό . Και που πάω ,να στο πω ; Στο σχολείο μου π' αγαπώ ! Άνοιξε για πρώτη μέρα . Βλέπεις τα παιδιά εκεί πέρα ; Έχουν μόνα τους ταιριάξει χωριστά κάθε μια τάξη .» «Είσαι , βλέπω , μαθητής . Μα στον ώμο τι κρατείς , που με τη ματιά την πρώτη σ' έκαμα για στρατιώτη ;» «Είναι τ' άρματά μου αυτά , τ' ακριβά τ' αγαπητά : Το κοντύλι μου κι η πλάκα , το βιβλίο μου στη σάκα . Κι έλα πια να σε χαρώ , με ρωτάς και αργοπορώ ... Είναι η ώρα περασμένη , άκου , ο κώδωνας σημαίνει .»   Πηγή:  http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/tellos_agras_poems.htm Η πρώτη μέρα στο σχολείο του ...Nemo!