Η έννοια του χρόνου δηλώνεται με :
1. Επιρρήματα και επιρρηματικές εκφράσεις : αργότερα, νωρίς, αύριο, χρόνο με το χρόνο, εδώ και μέρες κλπ.
2. Αιτιατική ή σπάνια γενική και ονομαστική : τη νύχτα , το χειμώνα, του χρόνου , η ώρα δέκα φτάσαμε εκεί κ.α.
3. Εμπρόθετους προσδιορισμούς : μετά τον πόλεμο , πριν από το τέλος, κατά την εφηβεία κ.α.
4. Χρονικές μετοχές : τραυματίστηκε τρέχοντας με το πατίνι .
5. Χρονικές προτάσεις : Ήταν ακόμα νύχτα, όταν ξεκινήσαμε .
6. Επιρρηματικό κατηγορούμενο του χρόνου : Πέθανε νέος .
ΟΙ ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Λειτουργούν ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
|
ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ ΜΕ |
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ |
|
|
· χρονικούς συνδέσμους : όταν, σαν, ενώ, αφού, καθώς, πριν (να), ώσπου, ωσότου, όποτε, αφότου, μόλις, προτού, όποτε, άμα
· λέξεις και εκφράσεις που λειτουργούν ως χρονικοί σύνδεσμοι : ότι, κάθε που, έως ότου να, εκεί που, όσο να, μέχρι να κ.λ.π.
|
Όταν αντιδρούμε μπροστά στις αδικίες, χτίζουμε την ειρήνη. Όποτε τον βλέπω, εκνευρίζομαι άσχημα. Μην κάνετε φασαρία, μέχρι να γυρίσω . Αφού διάβασε, άνοιξε τον υπολογιστή.
Εκεί που μιλούσαμε, άρχισε να βρέχει καταρρακτωδώς . |
|
Οι χρονικές προτάσεις έχουν
άρνηση δε(ν),
εκτός αν εισάγονται με έκφραση που περιέχει να, οπότε έχουν άρνησημη(ν).
|
ΤΙ ΔΗΛΩΝΕΙ Η ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ |
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ |
|
Ø Το ταυτόχρονο (ό,τι δηλώνει η χρονική συμβαίνει συγχρόνως με την ενέργεια που δηλώνεται από το ρήμα της κύριας πρότασης) Ø Το προτερόχρονο ( ό,τι δηλώνει η χρονική τοποθετείται πριν από την ενέργεια που δηλώνεται με το ρήμα της κύριας πρότασης) Ø Το υστερόχρονο ( ό,τι δηλώνει η χρονική συμβαίνει μετά την ενέργεια που δηλώνεται από το ρήμα της κύριας πρότασης) |
Όταν διαβάζω λογοτεχνία, περνάω σε μια άλλη διάσταση
Αφού έκανε όλες τις δουλειές, θυμήθηκε το ραντεβού της με το γιατρό
Πριν διαβάσει , είδε όλες τις αγαπημένες της σειρές |
(βλ. και Συντακτικό της Νέας Ελληνικής Β και Γ Γυμνασίου, ΟΕΔΒ σελ. 147 – 148 )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου