Σχεδιάγραμμα για τον Μινωικό πολιτισμό, την τέχνη και τη θρησκεία του

 

Τόπος & Χρόνος

• Τοποθεσία: Νησί της Κρήτης
• Χρόνος: Εποχή του Χαλκού (3η και 2η χιλιετία π.Χ.)

Ανακάλυψη & Περίοδοι Ανακτόρων

• Ανακάλυψη: Στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Βρετανό αρχαιολόγο Άρθουρ Έβανς στην Κνωσό.
• Περίοδοι:
• Προανακτορική (3000-2000 π.Χ.): Ανάπτυξη οικισμών και εμπορίου.
• Παλαιοανακτορική (2000-1700 π.Χ.): Χτίζονται τα πρώτα ανάκτορα (στην Κνωσό, Φαιστό, στα Μάλια και τη Ζάκρο). Καταστρέφονται από σεισμό
• Νεοανακτορική (1700-1450 π.Χ.): Η εποχή της μεγάλης ακμής, τα ανάκτορα ξαναχτίζονται πιο λαμπρά.
• Καταστροφή: Γύρω στο 1450 π.Χ., πιθανόν από σεισμό που προκλήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Το ανάκτορο της Κνωσού επιβιώνει για λίγο ακόμη.

Οικονομία & Εμπόριο

• Βάση: Γεωργία και κτηνοτροφία.
• Εμπόριο (Ανατολική Μεσόγειο, Κύπρο, Αίγυπτο):
• Εξαγωγές: Λάδι, κρασί, ξυλεία, υφάσματα, κεραμικά.
• Εισαγωγές: Μέταλλα (χαλκός από την Κύπρο, άργυρος από τις Κυκλάδες).
• Εμπορική κυριαρχία: Οι Μινωίτες ήταν θαλασσοκράτορες και κυριαρχούσαν στο Αιγαίο.

Αρχιτεκτονική & Λειτουργία Ανακτόρου

• Αρχιτεκτονική:
• Μεγάλα κτιριακά συγκροτήματα χωρίς τείχη.
• Προσανατολισμός στον άξονα βορρά - νότου
• Πολυώροφα με κλίμακες και φωταγωγούς.
• Σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης.
• Κεντρικό στοιχείο: Η ορθογώνια κεντρική αυλή.
• Λειτουργία:
• Διοικητικό & Οικονομικό Κέντρο: Συγκέντρωναν την παραγωγή και τα εμπορεύματα.
• Καλλιτεχνικό Κέντρο: Εργαστήρια για πολύτιμα αντικείμενα.
• Θρησκευτικό Κέντρο: Χώρος για τελετές και συγκέντρωση πλήθους.

Κοινωνία

• Σύστημα: Συγκεντρωτικό, με κέντρο τα ανάκτορα.
• Κοινωνικές ομάδες: Άρχοντες, αξιωματούχοι, υπάλληλοι, τεχνίτες, αγρότες.
• Γυναίκες: Είχαν σημαντικό ρόλο, όπως φαίνεται και από τη θρησκεία.

Γραφή

·       Ιερογλυφική: Δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί (π.χ. Δίσκος της Φαιστού).

·       Γραμμική Α': Συλλαβική γραφή, δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί.

 

Θρησκεία

• Θεότητες: Κυρίως γυναικείες θεότητες που σχετίζονται με τη βλάστηση και τη φύση.
• Ιερό ζώο: Ο ταύρος, που πρωταγωνιστούσε στα ταυροκαθάψια.
• Λατρεία: Σε σπήλαια και μικρά ανακτορικά ιερά, όχι σε μεγάλους ναούς.
• Ιερατείο: Αποτελούνταν κυρίως από γυναίκες.

 

Τέχνη

·        Θεματολογία: Εμπνευσμένη από τη φύση και τη θάλασσα (δελφίνια, χταπόδια, λουλούδια).

·        Χαρακτηριστικά: Κίνηση, ζωντάνια, χάρη.

·        Είδη:

o   Τοιχογραφίες: Απεικόνιζαν θρησκευτικές πομπές, τοπία και τελετές (π.χ. Ταυροκαθάψια).

o   Κεραμική: Καμαραϊκά αγγεία, πολύχρωμα και λεπτά σαν κέλυφος αυγού, με πολύπλοκα καμπυλόγραμμα σχέδια γεμάτα φαντασία και σπανιότερα με θέματα από το ζωικό και φυτικό κόσμο.

o   Ειδώλια: Συνήθως πήλινα, κυρίως γυναικείες μορφές.

o   Ρυτά: μεγάλα αγγεία, ορισμένα με μορφή κεφαλής ζώου, συνήθως του ιερού μινωικού ταύρου, τα οποία χρησιμοποιούνταν στις τελετουργίες.

o   Κοσμήματα: από χρυσό και ασήμι

o   Σφραγίδες: από ελεφαντοστό και από σκληρούς ημιπολύτιμους λίθους με εγχάρακτα γραμμικά σχέδια.